Berichten van 20.11.2014
Sociale wijkteams als indicator voor effectieve decentralisatie
De decentralisaties zijn in volle gang, nog goed één maand te gaan,
Gemeenten krijgen per 1 januari 2015 veel extra taken en middelen op het gebied van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en participatie (werk en bijstand). Voor de uitvoering van die nieuwe taken is echter minder budget beschikbaar dan voorheen. De gedachte is dat het kan als gemeenten ook nieuwe manieren van uitvoering introduceren, waarbij zij hun specifieke voordelen kunnen benutten: maatwerk, eigen kracht, integraal, nabij en resultaatgericht. Gemeenten kunnen iets wat rijk, provincies en zorgverzekeraars niet kunnen: Makkelijker met burgers in contact komen; Gesprekken met burgers en hun omgeving aangaan; Burgers stimuleren om meer eigen kracht en initiatief te tonen; Maatwerk leveren; Integraal kijken naar gezin of huishouding; Verschillende leefdomeinen betrekken bij een vraag van een burger; Nabije voorzieningen gebruiken; Beter zicht ontwikkelen of een ondersteuning ook resultaat heeft.
De gemeentelijke mogelijkheden:
Binnen het onderzoek is gekeken naar de factoren waar een gemeente zelf invloed op heeft om tot een effectieve decentralisatie en actief burgerschap te komen. In de bestuurskundige literatuur komen we dan uit op thema’s als strategie, organisatie en inrichting, en sturing en bekostiging (Noordergraaf 2011).
Bij deze grote operatie van 3 gelijktijdige decentralisaties hebben we ook gekeken naar inzichten in veranderkunde en transitiemanagement (Rotmans 2002). Dat leidt tot een set van factoren rond strategie, inrichting en sturing die gemeenten al dan niet inzetten. Ook laat het zien hoe effectief de decentralisaties in gemeenten zijn in termen van maatwerk, integraliteit, resultaatsturing en actief burgerschap.
Maar om te beginnen, onderschrijven gemeenten de uitgangspunten van een effectieve decentralisatie eigenlijk wel? Het blijkt dat alle betrokken gemeenten een visie op het sociale domein hebben neergelegd. In al die documenten, soms al uit 2010 of eerder, staan vergelijkbare uitgangspunten benoemd: burgers doen meer zelf, met en voor elkaar, maatwerk, integraal werken, gebruik van nabije voorzieningen, preventie en meer sturen op resultaat. Kortom, er is sprake van een breed gedeelde visie.
Alle gemeenten schetsen ook een verdeling in de volgende ‘hokjes’: Burgerkracht, De nulde lijn, waarin burgers alles vooral zelf en met elkaar regelen, Algemene voorzieningen en sociale wijkteams.
De eerste lijn, vrij toegankelijk voor burgers, Specialistische ondersteuning, En de tweede lijn, alleen via verwijzing toegankelijk voor burgers. Deze verdeling zien we op papier steeds terugkomen in de diverse beleidsnota’s: veel piramides, soms trappen, soms cirkels. Uit diverse gesprekken en bij analyse van de stukken blijkt actief burgerschap hoog op de agenda te staan en veel aandacht te krijgen in de media. Maar we zien het minder sterk terug in inzet van middelen en grootschalige activiteiten.
Vermoedelijke oorzaak daarvan is dat gemeenten wel het belang van de ontwikkeling van actief burgerschap erkennen, maar de ontwikkeling van burgerkracht zien als een ‘bottom-up’ proces. Iets dat moet ontstaan uit de interactie tussen burgers onderling en tussen burgers en professionele werkers in de praktijk. Gemeenten kunnen dat alleen maar faciliteren en stimuleren, dat vergt een lange adem. Bovendien kunnen ze een deel van hun gebruikelijke instrumenten, zoals financiering en regulering, niet krachtig inzetten om dat proces te versnellen.
‘Samen 14’
De Gemeenten kopen veel van de nieuwe jeugd- en Wmo-diensten in regionale verbanden in, op basis van een verwijzing of indicatie.
Dus als tweedelijnsaanbod. Begin 2014 bleef dit onderbelicht in de gesprekken met gemeenten. Het onderwerp stond minder op de agenda, mede omdat wettelijke kaders, regioverbanden, doelgroepen en middelen en de invulling van de bezuinigingen nog onduidelijk waren. Bovendien werden de gemeenten gevraagd naar eigen keuzes en acties om effectief te decentraliseren.
We verwachten bij een volgende meting, eind van dit jaar, dat gemeenten veel meer aandacht besteden aan de regionale samenwerking en hun keuzes over sturing op en bekostiging van de gespecialiseerde ondersteuning. Hier in Twente hebben wij het zoals het er nu voorstaat met ‘Samen 14’ (= aantal deelnemende gemeenten binnen de Regio Twente) goed voor elkaar met de gezamenlijke inkoop en de afspraken die wij als gemeenteraad hebben gemaakt.
Één van die afspraken is dat wij het gehele jaar 2015 op basis van periodieke situatierapportages kunnen bijsturen en ook het ‘Beleidsplan WMO en de Verordening WMO’ kunnen aanpassen als blijkt dat e.e.a. toch niet goed is geregeld.
Veel heeft de Raad er met betrekking tot de inkoop niet over te zeggen, maar wat wel belangrijk is, is dat wij voor 2015 de toezegging hebben kunnen krijgen van de Wethouder WMO dat o.a. de SIZ Twente (Stichting Informele Zorg Twente) haar voorzieningen voor m.n. de mantelzorgers en vrijwilligers (de informele zorgverleners) in stand houden en dat het ook gegarandeerd is dat het blijft zoals het nu is. Daardoor krijgen de wijkteams in Enschede meer tijd en gelegenheid zich te verdiepen en in te werken in die zo belangrijke materie ‘Mantelzorg’.
Empathisch vermogen, burgerkracht en kracht van de burger
De huidige coalitie wil een slag slaan. Een slag in zelfredzaamheid waarbij de lokale overheid faciliteert en ondersteund.
Burgerbelangen Enschede staat daar volledig achter. Wel waarschuwen wij al jaren dat we niet een overload aan taken uit moeten storten over de Enschedese burgers. En ook zelfredzaamheid is een rekbaar begrip. We moeten ons realiseren dat burgers veel kracht hebben maar dat ook die krachten op een gegeven moment maximaal belast zijn. Burgerkracht en bezuinigen zijn in de huidige tijd twee begrippen die als het ware uit dezelfde koker komen. Daar schuilt ook het gevaar waar we met zijn allen voor moeten waken. Zoals ook gisteren te lezen was in de Tubantia. Het ging over leerlingenvervoer. ‘ gelijke rechten voor leerlingen van regulier en speciaal onderwijs’, aldus de wethouder. Daar gaat het dus niet om. De gelijke rechten zijn er altijd al geweest, echter dezelfde mogelijkheden niet. Waren een groot aantal kinderen vanuit het speciaal onderwijs in staat geweest om zelf te fietsen naar hun school 5 kilometer verderop dan hadden ze dat wel gedaan. Het klopt dus niet hoe dit gesteld wordt. En zo zijn wij de laatste maanden meer dossiers tegengekomen waarbij de burger niet bij machte is om e.e.a. zelf aan te pakken maar waar de gemeente de slag wil maken naar zelfredzaamheid. Kortom het principe is prima, de uitvoering grotendeels ook. Maar we moeten het wel zuiver houden en zo eerlijk zijn dat wanneer iets een bezuiniging is, het niet wordt opgevoerd onder de noemer burgerkracht. Een beetje empathisch vermogen zou daarbij wel handig zijn. Dus moeten we met zijn allen meer praktijkgericht gaan leren en ervaren. Vervolgens implementeren in de beleidsstukken. En met ‘we’ doel ik ook op het ambtelijk apparaat. Net zoals ik op de academie heb geleerd. Praatje plaatje daadje. Zo wordt snel duidelijk wat er wel en niet mogelijk is i.s.m. de wijk -en dorpsraden. En zien we vanuit de praktijksituatie wat de gevolgen zijn voor een alleenstaande moeder met 1 kind op een speciaal onderwijs instelling 6 km verderop en twee kinderen bij de basisschool op de hoek.
Inzet van de wijkbudgetten
Burgerbelangen Enschede is een partij die zich naast het reguliere raadswerk zoveel mogelijk probeert te begeven onder de Enschedese burger.
Dat is in de praktijk soms lastig te realiseren met de vele wijk –en dorpsraden die de stad rijk is. Burgerkracht waar o.a. het instrument wijkbudgetten een belangrijk onderdeel van uitmaken juichen wij toe! Ook is er de laatste tijd door verschillende partijen geroepen dat de wijkbudgetten op termijn verhoogd zouden kunnen worden. Onlangs is er echter e.e.a. te doen geweest over de “overschotten “ die in de programma begroting opgenomen zijn als keuze middelen. De wijkbudgetten ontwikkelen zich in vogelvlucht en de wijk –en dorpsraden plegen veel inzet om het geheel te laten slagen. Verhoging lijkt voorlopig echter niet aan de orde te zijn zolang de middelen over de verschillende jaren niet volledig benut worden.
Wijkraden lijken in een soort van paniekreactie de resterende middelen te willen benutten. Bang dat de gemeente de overschotten terug vordert. Daartegenover staat dat er relatief veel aanvragen geweigerd zijn. Uiteraard moeten de commissies wijkbudgetten voldoen aan de gestelde kaders. Maar zijn die kaders nog wel up-to-date?
Er bereiken ons geluiden vanuit de verschillende stadsdelen dat er met enige regelmaat niet helemaal juist om wordt gesprongen met de aanvragen en de te doorlopen procedures. Dat volgen wij met grote interesse en is voor ons eveneens een reden om als partij begin 2015 de verschillende commissies wijkbudgetten uit te nodigen en zodoende van gedachten te wisselen over de huidige regelgeving rond de wijkbudgetten. Want zolang er groenonderhoud, ophoging van stoepjes en onderhoud van speelplaatsen gepleegd moet worden met financiële input van de wijkbudgetten lijkt er ergens iets mis te gaan.
Wij willen hierover in gesprek. Niet met de insteek om te pamperen, wel om het geheel soepeler te laten verlopen en zodoende aan te tonen dat een verhoging van de wijkbudgetten over een aantal jaren, de juiste keuze is. Kortom om de tafel met de partijen in de stad onder het motto leuker kunnen we het niet maken, makkelijker wel! Begin 2015 kunnen de wijk – en dorpsraden een uitnodiging van Burgerbelangen Enschede tegemoet zien!
Bezuiniging Welzijn
De SES heeft mij onlangs in hoofdletters een mail gestuurd.
Daarin uitte de heer Rossier zijn ontevredenheid, en constateerde hij dat de fractie van BBE, de SES en hem persoonlijk een mes in de rug heeft gestoken. Ferme taal waarvan wij kennis hebben genomen en vervolgens ook op hebben gereageerd. Wij hoorden daar helaas niets op terug, behalve dat u onze fractie heeft geantwoord in het openbaar zodat ook de rest van de Enschedese burgerij goed op de hoogte is van de plannen van onze partij. Politiek interesseert velen nauwelijks en dus was het op voorhand inderdaad te verwachtten dat de stad geen kennis heeft genomen van dit volgens u, doldwaze plan. Wederom is er in de krant te lezen dat wij een messteek uit hebben gedeeld. Niet alleen in de richting van de SES, maar in feite naar alle bezoekers en spelende kinderen.
Geachte heer Rossier het is bezuinigingstijd, en daar ontkomen wij met zijn allen niet aan. Wij hebben een serieuze afweging gemaakt binnen het Welzijnswerk. Dan kom je op het volgende lijstje bezuinigingen:
- maaltijdvoorziening ouderen € 20.000,-
- € 2500,00 POOB (Plaatselijk Overleg Ouderen Bonden)
- de Stichting Informele Zorg Twente – Mantelzorgondersteuning) per 1-7-2015
verlagen met € 50.000,- en per 1-1-2016 volledig beëindigen; - de subsidie aan de Stichting 55+ (verzorgd voor 2500 ouderen per maand
activiteiten) per 1-7-2015 verlagen met € 12.500,- en per 1-1-2016
volledig beëindigen - de subsidie aan Alifa voor het welzijnswerk voor volwassenen per 1-7-2015
verlagen met € 38.000,- per 2016 met € 130.000,- (totaal incl. 2015
€ 168.000,-) en per 2018 met nog eens € 100.000,- (totaal incl. 2015,
2016 € 268.000,-); - subsidie aan Mediant voor de Vriendendienst Hoor’ns per 1-7-2015 te
beëindigen. - de subsidies aan de organisaties betrokken bij Alert4You per 1-1-2016 beëindigen.
- De verordening ‘Seniorenraad’ met ingang van 1-7-2015 intrekken en de leden van deze
raad met ingang van die datum eervol te ontslaan.
De SES ontvangt het volgende voor 18 speeltuinen, en niet alleen voor de Zuiderspeeltuin: Een combinatie subsidiegelden t.w.: € 600.000 euro subsidie speeltuinen, daarnaast € 400.000 euro voor ondersteuning SW toezichthouders speeltuinen, € 47.000 euro voor speeltoestellen, € 45.000 voor de organisatie Jeugd VIVA en € 285.000 voor de kinderboerderijen. Dat is samen binnen Burgerkracht voor de Enschedese speeltuinen € 1.400.000,- !!!! (1.4 miljoen euro).
Beste Willem wij waarderen enorm het werk dat alle vrijwilligers verzetten binnen de SES, maar in tijden waarin een ieder een bijdrage moet leveren mag dat eenmalig toch ook van de SES worden verlangd? Eenmalig €62.500 in mindering op 1,4 miljoen. In feite steekt u de senioren van deze stad een mes in de rug. Laat u hen vallen omdat u niet bereid bent binnen het welzijnsveld uw steentje eenmalig bij te dragen. Met bovenstaande onderbouwing zijn wij ervan overtuigd dat de messteek geheel anders geïnterpreteerd zal worden door de Enschedese burger. Overigens wel goed dat u heeft gereageerd. Dat u dat via de krant doet en ons niet een antwoord nadat wij u excuus hebben gemaakt voor het niet tijdig informeren, steekt ons enigszins. Hoewel het niet als een messteek wordt ervaren voelen wij het wel als een stoot onder de gordel.
Social Media