Energievisie: principes zijn duur

Barry Overink 13.07.2021

In de laatste raadsvergadering voor het reces stond de lang verwachte energievisie op de agenda. Hoeveel zon willen we op daken? Hoeveel zonneparken en waar komen deze in het buitengebied? Waar en hoeveel windmolens komen er in Enschede? Een kwalitatieve discussie over hoe we de doelen gaan bereiken.

Voorafgaand zijn er door onze inwoners bijna 400 zienswijzen ingediend en kwamen ruim 40 personen namens zichzelf of buurtschap of organisatie inspreken om hun zorgen kenbaar te maken. Inwoners die niet persé tegen deze ontwikkelingen zijn maar wel zorgen hebben of met vragen blijven zitten als het gaat over gezondheid en overlast.

Voortschrijdend inzicht van het College

Nog voor dat deze inwoners kwamen inspreken, nam onze eigen wethouder Niels van den Berg het woord en lichtte het actuele collegestandpunt toe. Gezien de vele reacties over het gezondheidsaspect en de mogelijke gevolgen daarvan bij windmolens wordt er een pas op de plaats gemaakt. Het college wil de onderzoeken met betrekking tot de gezondheidsaspecten van windmolens, die de GGD en het RIVM momenteel doen, volgen en wil eerst inzetten op zonnepanelen op daken. Voor ons als BBE een wijs besluit waar wij ons volledig achter scharen.

Rechter zet een streep door de plannen

Nog voordat het raadsvoorstel in Enschede werd behandeld heeft de hoogste bestuursrechter in Nederland een streep door de aanvraag van een windmolenpark elders in het land gezet. De richtlijnen waarop de aanvragen waren gebaseerd voldeden niet aan de Europese richtlijnen. Ook voor Enschede heeft dat zeer waarschijnlijk gevolgen: het rijk dient de regels aan te passen en waarschijnlijk moeten de onderliggende onderzoeken van de energievisie in Enschede opnieuw en op basis van de EU-richtlijnen worden opgesteld. Het kan zeker nog wel een jaar duren voordat er meer bekend is. Totdat er nieuwe richtlijnen bekend zijn zullen wij in Enschede geen enkele aanvraag voor windmolens in behandeling nemen.

Deze kennis en de toezegging van het college dat er meer duidelijkheid moet komen vanuit het Rijk was voor de fractie van BBE voldoende om de energievisie desondanks toch te behandelen in de raad.

Motie en amendementen

BBE is niet tegen windmolens, maar wel tegen zeer hoge windmolens en windmolens in kwetsbare (buiten)gebieden. In de oorspronkelijke energievisie stonden drie windmolens van maximaal 150 meter in het havengebied ingetekend. Het havengebied heeft reeds de hoogste categorie qua (milieu) belasting en windmolens hebben daar simpelweg de meeste kans.

Vanwege het feit dat marktpartijen windmolens van 150 meter hoog, door gebrek aan SDE subsidie, economisch niet interessant vinden, waren deze windmolens er in de huidige visie uitgehaald. In plaats daarvan waren er windmolens van maar liefst 230 meter naast de N18 ingetekend.

Omdat marktpartijen geen exorbitante winsten kunnen maken met windmolens van 150 meter en minder, worden Enschedeërs opgescheept met reuzen van niet minder dan 230 meter. Onacceptabel wat ons betreft.

Daarom hebben we drie moties/amendementen ingediend:

  1. Windmolens in de haven mogelijk maken en ze eerst daar plaatsen, voordat we onze kwetsbare natuur gaan gebruiken en
  2. Een onderzoek om een aantal businesscases te laten uitwerken om te kijken hoe wij als gemeente bij kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van de windmolens in de haven, dit door de grond in te brengen, een garantstelling af te geven of te helpen bij de financiering of aandeelhouderschap. Dit om ervoor te zorgen dat de doelen wel worden gehaald en het landschap niet onacceptabel wordt aangetast.
  3. Überhaupt windmolens van meer dan 150 meter niet toestaan.

Uiteindelijk hebben wij tijdens de raadsvergadering besloten de moties met betrekking tot het havengebied niet in te dienen. Dit mede gezien de uitspraak van de rechter dat niet de juiste richtlijnen zijn aangehouden bij alle onderliggende onderzoeken met betrekking tot windmolens in het algemeen. Het zou niet goed zijn om heel veel ambtenaren dan nu aan het werk te zetten voor deze uitwerking, met de kennis dat we dat op basis zouden doen van informatie die niet actueel is. Daarom hebben wij het aangehouden en zullen op een later moment als er meer bekend is, alsnog deze moties en amendementen indienen.

Uiteindelijk heeft het amendement over de maximale hoogte van 150 meter het met één stem meerderheid gehaald tijdens de stemming. Mede hierdoor heeft een meerderheid tegen de energievisie gestemd, die het derhalve niet heeft gehaald.

Principes zijn duur

De afspraak bij vergaderingen van de gemeenteraad is dat we tot maximaal 23.00 uur vergaderen. Zijn er dan nog onderwerpen niet behandeld, dan verschuiven deze naar de eerstvolgende vergadering. Echter bij deze laatste vergadering voor het reces met zulke belangrijke onderwerpen op de agenda, ontkwamen we er niet aan dat het uit de tijd liep.

Voor GroenLinks was dit een principieel punt! Op het belangrijkste punt van het jaar voor GroenLinks (de Energievisie) waren twee van de vier fractieleden niet aanwezig en is een derde raadslid om exact 23.00 uur uit principe vertrokken naar huis. Er bleef maar één van de vier fractieleden over en dat dit principiële punt een hele dure prijs had werd bekend bij de stemming.

Deze ene stem had het verschil kunnen maken bij het amendement met betrekking tot de maximale hoogte van de windmolens. Die ene stem had ervoor kunnen zorgen dat het amendement het niet zou hebben gehaald. Juist omdat ons amendement het wel heeft gehaald, was er een meerderheid die vond dat we daardoor niet voldoende zouden kunnen realiseren en is er in meerderheid tegen de energievisie gestemd.

Best gek eigenlijk! Aangezien windmolens al door de rechter en ons college in de ijskast zijn gezet. Bij de stemming van de energievisie zelf bleek tot onze grote verrassing dat alleen BBE en de VVD voor het aangepaste voorstel stemden en de rest van de raad tegen stemde.

Erg teleurstellend omdat we hierdoor onze ambitie niet kunnen halen.