Diftar

De invoering van Diftar in januari 2017 heeft ervoor gezorgd dat de hoeveelheid rest afval (afval dat niet meer kan worden hergebruikt en derhalve moet worden verbrand) aanzienlijk is geslonken. In Enschede moest vanaf dat moment namelijk betaald worden voor elke aanbieding van de grijze mini container en elke zak (van 40 liter) restafval bij een onder- of bovengrondse afvalcontainer. Wanneer je goed scheidt, dan hoef je minder vaak je restafval aan te bieden en daarmee zou je kunnen besparen op de kosten van je afval. Vanaf 2019 zou dan ook het restafval niet meer in een mini container mogen worden aangeboden, maar zou iedereen zijn restafval moeten afleveren bij een ondergrondse afvalcontainer die overal in Enschede op redelijke afstand van elke woning worden geplaatst (bijvoorbeeld de supermarkt op de hoek). Dit heet omgekeerd inzamelen. Diftar in combinatie met omgekeerd inzamelen wordt gezien als de enige mogelijkheid om de doelstellingen van de gemeente en de centrale overheid op afval gebied te behalen. Maar daarvoor moet iedereen wel met de neuzen dezelfde kant op staan …

Burgerbelangen is niet per definitie tegen een goede afvalscheiding, maar heeft zich vanaf dag één heel kritisch opgesteld over Diftar en al helemaal over omgekeerd inzamelen. Wij hebben continue gehamerd op het volgende: er moet een duidelijke (financiële) prikkel zijn voor inwoners om te gaan scheiden, het geheel moet uitermate zorgvuldig wordt gecommuniceerd (communicatie, communicatie, communicatie…) en men moet de tijd nemen! Wij geloven niet in straffen, maar in beloning! Het is absoluut onzinnig om mensen te dwingen om te scheiden, verleid ze maar en een financiële prikkel werkt hierbij, ons inziens, het allerbeste.

Toch dacht een meerderheid van de raad hier anders over en daarom hebben wij destijds heel expliciet tegen het raadsvoorstel Diftar en omgekeerd inzamelen gestemd. Na 9 maanden Diftar kunnen we nu concluderen dat we gelijk hebben gehad. Enschede is zeker nog niet gewend aan Diftar en is bij lange na nog niet klaar voor omgekeerd inzamelen (wij vinden dat dit überhaupt niet zou moeten worden ingevoerd) en op deze manier zal dat nog lang duren!

De financiële prikkel die wij hebben geeist, is er niet! Men kan absoluut besparen op de afvalkosten, maar omdat mensen nog steeds het volledige bedrag aan afvalstoffenheffing hebben moeten voorschieten (en men pas aan het eind van het jaar weet hoeveel men heeft bespaard) leeft er bij de inwoners dat Diftar extra kosten met zich meebrengt. Aan het eind van het jaar wordt de besparing verwerkt in het nieuwe voorschot, maar het leed is al geschied. De financiële prikkel is er niet of wordt niet zo gevoeld.

Desondanks wordt er best goed gescheiden in Enschede. De laagbouw, die zijn minicontainer één keer per twee weken mag aanbieden, doet enorm zijn best! Daar is scheiden ook niet zo moeilijk. Ik doe het zelf ook en met vrijwel geen moeite en van de 18 keer die je mini container zou kunnen aanbieden heb ik deze slechts 2 keer aangeboden. In deze wijken zou de frequentie van ophalen van de grijze mini container wel wat naar beneden kunnen!

De uitzondering hier is het grove restafval, zoals bankstellen en dergelijke. Waar je voorheen 300kg gratis (!) kon wegbrengen naar de verschillende stortlocaties, is deze mogelijkheid geschrapt bij de invoering van Diftar. Gratis is natuurlijk niet gratis; de kosten waren hierbij verwerkt in de afvalstoffenheffing en moesten worden betaald door iedereen… ongeacht of er gebruik gemaakt werd van het zogenaamde stortquotum van 300kg.

Afschaffen van het stortquotum zou voor iedereen een aanzienlijke besparing opleveren en deze kosten zouden worden verwerkt in de tarieven van Diftar! En daar wringt de schoen… want in hoeverre heeft dit geleid tot een daling van de kosten voor iedereen? Totaal onduidelijk en dus lijkt het alsof de besparing is gebruikt voor het proces rondom diftar (extra handhaving, extra vaak illegale stort ophalen door Twente milieu en dergelijke).

En daarbij komt ook nog dat mensen nu voor het wegbrengen van het grove restafval ineens de hoofdprijs moeten betalen… €40 voor het wegbrengen van een stoel of klein bankstelletje of zelfs nog hogere bedragen is geen uitzondering en dan is het illegaal dumpen van een bankstel toch goedkoper. Is asociaal gedrag, maar we snappen wel waar dat gedrag vandaan komt. Daarom hebben we in de laatste raadsvergadering ook gepleit voor het herinvoeren van een gratis stortquotum. Ook een mogelijkheid is het invoeren van een periodieke ophaalronde, waarbij bankstellen e.d. (eventueel voor een zeer laag tarief) kunnen worden opgehaald. Doordat je toch al rijdt, moeten de kosten hiervan behoorlijk naar beneden kunnen (misschien wel gratis worden).

De hoogbouw en enkele wijken in Enschede, zoals Transburg en Tattersal, hebben geen grijze minicontainers. Zij moeten hun restafval zakjes zelf wegbrengen naar ondergrondse afvalcontainers. Je zou kunnen zeggen dat men daar al volop aan het “omgekeerd inzamelen” is. En daar is het hommeles. De meeste foto’s die je in de krant ziet of op de sociale media, betreffen bijplaatsingen van zowel plastic als restafval bij de ondergrondse containers!

Ook daar geld voor restafval een speciale ophaaldag! Welke dag dat is, is bij veel mensen totaal niet bekend (communicatie, communicatie, communicatie…); de plastic zakken hangen dus ook buiten deze ophaaldagen rond de ondergrondse containers en deze blijven daar hangen tot ze worden opgehaald. Mensen hebben daar simpelweg geen ruimte om het afval te bewaren tot de ophaaldag. En als er een plastic zak hangt, dan liggen er ook snel restafval zakken bij! En de foto’s zijn geboren!

Ondertussen worden er overal oranje containers voor plastic bijgeplaatst, zodat iedereen 24-7 zijn plastic kwijt kan! Het is niet zo’n fantastisch aanzicht die oranje containers, maar het is al een verbetering. In de toekomst zullen dit ondergrondse containers moeten worden. Laten we er dan wel voor zorgen dat deze containers voor iedereen dichtbij is. We zien ook nog wel plastic zakken bijgeplaatst, terwijl er 10 meter verder een oranje container staat! Ja, dat valt gewoonweg niet te accepteren: asociaal gedrag!

Blijft over het rest afval! Inwoners zonder een minicontainer (Otto), kunnen hun grijze zakken van 40 liter bij ondergrondse containers inleveren en worden daarbij aangeslagen voor 30 liter. Ze krijgen dus 10 liter gratis ter compensatie voor het feit dat zij niet in staat zijn om groen en grijs te scheiden (!). Maar het is wel minimaal 30 liter en dat is voor veel mensen een behoorlijke zak met afval! Veel mensen kunnen en willen het afval niet opsparen, maar willen dit snel kwijt vanwege stank en gebrek aan ruimte!

En laten we niet vergeten dat een zak van 40 liter voor veel mensen erg groot is en best wel zwaar kan zijn. Waar ze vroeger dagelijks een klein zakje storten en zo hun huis vrijhouden van afval, zou dit nu voor die mensen een behoorlijke kostenpost worden: ze worden namelijk wel aangeslagen voor 30 liter.

Conclusie: Diftar werkt bij laagbouw behoorlijk, maar bij hoogbouw en plekken waar men geen mini container heeft werkt het simpelweg niet! Er kan (nog) niet goed worden gescheiden, maar toch moet Diftar daar koste wat kost worden ingevoerd. We hebben de wethouder middels een motie opgedragen oplossingen te bedenken, maar als dat niet werkt… laten we dan kijken of we niet, specifiek voor de hoogbouw en de plekken waar men geen mini container heeft, Diftar moeten heroverwegen.

Scheiden van plastic en restafval kan blijven, maar geef deze mensen de gelegenheid om met een pasje te allen tijde hun afval weg te brengen en sla ze niet aan per 40 liter (terug naar de oude situatie)! Voor deze inwoners is Diftar voorlopig misschien wel ongeschikt.

En dan kwam er deze week ook nog in het nieuws dat het scheiden van plastic afval niet oplevert wat men verwacht en de kosten niet tegen de baten opwegen. Er komt ook steeds meer informatie beschikbaar over nascheiden vs voorscheiden en dat nascheiden misschien wel beter is!

Wij staan nog steeds achter het principe “de vervuiler betaald”, maar gezien de huidige stand van zaken, lijkt het ons dat het tijd wordt om een goed gesprek te hebben over diftar en dan met name de implementatie van diftar in Enschede. Doordenderen zoals men nu doet en om in 2019 dan al omgekeerd te gaan inzamelen, is wat ons betreft helemaal geen goed idee! Kortom wij waren toen ten tijde van het raadsvoorstel al tegen “Diftar en het omgekeerd inzamelen” en de feiten geven ons nu gewoon gelijk!