Burgerparticipatie

Burgers nemen steeds vaker initiatief in hun omgeving. Bijvoorbeeld het onderhoud van speeltuinen of groenvoorziening. Hierdoor veranderen de verhoudingen tussen overheid en burgers. Veel burgers voelen zich betrokken bij hun wijk of omgeving en zetten zich daar vrijwillig voor in. Dit heet burgerparticipatie.

Als mensen zelf meer initiatieven nemen, vraagt dat om een andere rol van de overheid. Die sluit steeds vaker aan bij de initiatieven in de samenleving. Dit heet overheidsparticipatie. De rol van de overheid is ondersteunend. De gemeente kan bijvoorbeeld voorzieningen aanbieden of beschikbaar stellen. Ook kan de gemeente de bewoners met wijkbudgetten hun eigen plannen laten uitvoeren in hun buurt.

Actieve burgers willen niet dat de overheid alles voor hen oplost met een standaardoplossing. Ze vragen om maatwerk en een overheid die met hen meedenkt. Zo ontstaan er nieuwe verhoudingen en werkwijzen tussen burgers en overheid. De centrale overheid noemt dit de ‘doe-democratie’ en stimuleert dit ook.

De overheid kan op verschillende manieren actieve burgers ondersteunen. Bijvoorbeeld door knellende regels weg te nemen waar dat mogelijk is. Je ziet dat ook Enschede hierin manoeuvreert richting de burger. Zo toont zij zich flexibel waar mogelijk om initiatieven van burgers aan te moedigen (niet te ontmoedigen) en is zij volop bezig met de-regulering (het opheffen of flexibiliseren van het vergunningsstelsel).

Toch hebben we erg vaak discussies over burgerparticipatie. In hoeverre betrekt de gemeente omwonenden bij haar besluiten. Hierover verschillen de meningen zeer. Hier wordt burgerparticipatie (tweerichtingsverkeer, dus ook luisteren naar de burger) vaak verward met communicatie of beter gezegd mededelen (eenrichtingsverkeer).

Hiertoe hebben wij de afgelopen periode een aantal initiatieven genomen.

Als eerste hebben wij aangedrongen op een rekenkamer onderzoek over burgerparticipatie. Wanneer is burgerparticipatie mogelijk, wenselijk en hoe zou dit dan vorm kunnen krijgen? Hiermee hopen wij kaders en hulpmiddelen te krijgen die de gemeente en de raad kan helpen te maneuvreren in de ‘doe-democratie’.

Ten tweede zijn wij, samen met de werkgroep Stad&Bestuur, bezig om de indeling van een raadsvoorstel aan te passen en een paragraaf ‘(Burger)Participatie’ toe te laten voegen. Er is reeds een paragraaf ‘Communicatie’, maar dat is meer eenrichtingsverkeer. Natuurlijk is het belangrijk hoe de gemeente de burger heeft geïnformeerd, maar wij willen ook graag weten hoe burgers zijn betrokken in bepaalde raadsvoorstellen en indien het kade stellende voorstellen zijn… hoe denkt men de burger te gaan betrekken. Door het opnemen van deze paragraaf moet goed worden beschreven hoe participatie is toegepast en wordt de gemeente verplicht om vooraf goed na te denken over participatie.

Dit in combinatie met de uitkomsten van het rekenkamer onderzoek, waarin kaders en hulpmiddelen worden aangereikt, zullen hopelijk de burgerparticipatie in Enschede op een hoger niveau tillen.

Gewoon Samen Doen … dus!