Technische vragen Bestemmingsplan moskee Kuipersdijk

Naar aanleiding van de stadsdeelcommissie Oost waarin het Bestemmingsplan Moskee Kuipersdijk is behandeld, is er door Burgerbelangen Enschede (samen met de CDA, PvdA, CU en Enschede Anders) een aantal vragen gesteld over de financiering van de te bouwen moskee aan de Kuipersdijk:

1. Gezien het feit dat de verantwoordelijk portefeuillehouder stelt dat er niets discutabels te vinden is, kunnen de stukken waaruit blijkt dat dit zo is de raad inzichtelijk gemaakt worden? (Eventueel vertrouwelijk)
   Antwoord: Nee, er zijn geen stukken door de Islamitische Stichting Nederland (ISN)  of de moskeebesturen aangeleverd die door de gemeente zijn beoordeeld. Het oordeel van het College is gebaseerd op mondeling verkregen inzicht in de financiering van het project.
2. Op welke wijze heeft het college zich verzekerd van de zekerheid dat financiering en geldstromen op juiste wijze tot stand zijn gekomen? Kunt u ook aangeven of de Diyanet één van de financiers is van deze moskee?
   Antwoord: Het College kan geen waarborgen organiseren dat de financiering van de Moskee op legale wijze tot stand komt. Dit geldt overigens voor alle ontwikkelaars in de stad. Er zijn andere instellingen in Nederland waaronder de Belastingdienst en de AIVD die hiernaar onderzoek kunnen instellen. Er moet dan echter wel een aanleiding zijn in de vorm van een redelijke verdenking. Bij vergunningverlening kan de gemeente een BIBOB-onderzoek laten uitvoeren naar de financiering van het project waarvoor een vergunning wordt aangevraagd. Ook hierbij moet echter vooraf sprake zijn van een redelijke verdenking.
3. Een deel van de financiering zal inmiddels verworven zijn. Hoe gaat het college toetsen of dit voor het, naar alle waarschijnlijkheid, nog te verwerven grootste deel ook op juiste wijze verloopt en getoetst wordt?
   Antwoord: Het College gaat de gevraagde toetsing niet doen, dit behoort niet tot de bevoegdheid van het College.
4. Wat is de hoogte van het bedrag dat tot nu toe is verkregen en hoeveel is nog benodigd?
   Antwoord: De gemeente heeft geen inzicht in het actuele rekeningsaldo van de moskeebesturen. Ten tijde van de vaststelling van de kadernotitie in 2016 waren reeds voldoende middelen verzameld om de koopsom van de grond inclusief BTW te voldoen.
5. Op welke termijn verwacht het college dat het betreffende project gerealiseerd zal zijn in relatie tot de financiering en zit hier een einddatum aan vast
   Antwoord:Het College heeft in de koopovereenkomst de volgende maximale termijnen opgenomen:
- Levering en betaling van de grond binnen 3 maanden na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan.
- Start bouw uiterlijk 3 jaar na levering van de grond.
- Afronding bouw buitenzijde uiterlijk 2 jaar na start bouw.
6. Is het college op de hoogte van het UNHCR rapport uit 2011? En hoe kijkt men hier tegenaan m.b.t. Financiering van de nieuw te bouwen moskee?
   Antwoord: Het College is niet bekend met het UNHCR rapport uit 2011. Ten aanzien van de financiering van de moskee verwijzen we u naar het antwoord op vraag 3 hierboven.
7. Is de Diyanet stichting, vallend onder de ISN, een stichting die samenwerkt of valt onder het ministerie van algemene zaken in Turkije?
   Antwoord: Het College heeft geen informatie over de samenhang van deze stichtingen anders dan voor een ieder beschikbaar is in de media en via internet.
8. Hoe kijkt het college aan tegen het feit dat Diyanet expliciet genoemd wordt in een raadsvoorstel, dit in relatie tot de motie Buma?
   Antwoord: Het noemen van de Diyanet in het raadsvoorstel laat zien dat het College graag transparant en volledig is in het voorstel aan de Raad.

Daarnaast heeft de fractie de volgende aanvullende vragen gesteld:

Ten aanzien van de oproep tot gebed;

Tijdens behandeling van de kadernotitie heeft er een onderhandeling plaatsgevonden in de Enschedese raadszaal. De BBE fractie heeft kenbaar gemaakt dat realisatie van een moskee, passend in het ” Hollandse landschap” geen punt van bezwaar is. De oproep tot gebed in de openbaarheid is echter wel een zwaar wegend aspect geweest voor de fractie. In het partijprogramma van 2014 staat zelfs opgenomen dat onze partij tegen deze vorm van oproepen is. Gezien het feit realisatie plaats gaat vinden in een overwegend Autochtone woonwijk zijn wij hier kritisch op. 

Wettelijk gezien is het onmogelijk om de oproep tot gebed in openbaarheid te verbieden. De bouwcommissie van de Turkse gemeenschap heeft van meet af aan de wind in de zeilen gehad, gezien de overgrote meerderheid in de Enschedese raad die zich prima kan vinden in alle wensen en plannen m.b.t. De nieuw te bouwen moskee. Zo ook ten aanzien van het gebed. Nagenoeg geen enkel bezwaar vanuit de verschillende partijen t.a.v. Dit onderwerp. Gezien het feit dat het verbieden van de oproep conflicteert met de grondwet was er 1 oplossing om het aspect oproep tot gebed te beperken tot een minimum. BBE heeft aangegeven tegen te stemmen indien de oproep tot gebed vijf keer per dag plaats zou vinden (oorspronkelijke intentie baan de bouwcommissie). Er is staande de vergadering onderhandeld en men is tot een agreement gekomen. Dat is inmiddels vertaald in een noaberschap convenant. T.a.v. Dit convenant heeft de fractie de volgende vragen:

1. Hoewel er een ondertekende overeenkomst ligt, welke zekerheden biedt dit t.o.v. De gemaakte afspraak 1 keer per week oproepen tijdens het vrijdagmiddaggebed?
   Antwoord: Zie hiervoor de uitgebreide documentatie in de bijlagen bij de door de Raad vastgestelde kadernotitie. De conclusie van Kienhuis Hoving hierover luidt dat gezien de Wet Openbare Manifestaties en de niet beschikbare jurisprudentie over privaatrechtelijke afspraken over het beperken van de oproep tot gebed de houdbaarheid van dit type afspraken niet kan worden gewaarborgd.
2. Indien het moskee bestuur besluit om toch vaker op te gaan roepen. Welke mogelijkheden zijn er (juridisch) om te handhaven en recht te doen aan gemaakte afspraken in het convenant?
   Antwoord: Privaatrechtelijke contractpartners kunnen elkaar dagvaarden bij het niet nakomen van de gemaakte afspraken. Op dat moment zal een rechter moeten toetsen hoe de privaatrechtelijke afspraken zich verhouden tot de wetten in Nederland. Zoals in antwoord 1 aangegeven is de uitkomst hiervan onzeker. Meer voor hand ligt om in gesprek te blijven met de betrokken partijen. De gemeente heeft daarnaast de mogelijkheid om via de APV algemene regels over oproepen tot gebed vast te stellen.
3. T.a.v. Detailhandel.. gister aan gerefereerd. Eerder is besproken in de commissie dat hier een uitzondering gemaakt kan worden.. akkoord gegeven maar met de beperking dat deze religieus / cultureel gerelateerd moet zijn. Nu stelt men dat men geen beperkingen wenst vanuit de bouwcommissie.. op basis van welke gronden is hier gehoor aan gegeven?
   Antwoord: In de kadernotitie wordt gesproken over ondersteunende en ondergeschikte detailhandel, niet over religieus / cultureel gerelateerd. Het bestemmingsplan is uitgewerkt binnen de kaders van de kadernotitie.
4. Verkeer.. gister aangegeven dat in de nota van zienswijzen wordt gerefereerd aan 2 bottlenecks waar niet aannemelijk problematiek zal ontstaan. Het gaat om twee kruisingen wethouder Beverstraat. Op welke manier denkt men dit te ondervangen?
   Antwoord: Uit de verkeersonderzoeken blijkt dat de moskee niet noemenswaardig bijdraagt aan de verkeersbelasting op de wethouder Beverstraat. Helemaal niet tijdens de maatgevende spitsperioden. Eventuele bottlenecks dienen dan ook meegenomen te worden in afwegingen op stedelijk niveau over de bereikbaarheid van Enschede.
5. Financiering aansluiting RW35. Gister een van de insprekers die stelde dat de middelen hiervoor nog niet beschikbaar zijn. En dat het maar de vraag is of Hornbach deze gaat bekostigen. Kan men hier duidelijkheid verschaffen?
   Antwoord: Er is geen relatie tussen het bestemmingsplan Moskee en de plannen om de aansluiting Zuiderval / A35 aan te passen ten behoeve van de Hornbach. De verkeersmaatregelen Zuiderval/A35 zijn gedekt in de grex Hornbach, want deze zijn nodig met de vestiging van de Hornbach.
6. M.b.t. Planschade vragen gesteld. Collega Wessels stelt dat planschade komt voor rekening initiatiefnemer. Gister leek het erop dat dit de bouwcommissie betreft. Is dit juist of is de gemeente feitelijk ontwikkelaar en / of initiatiefnemer en komen die kosten voor rekening van de gemeente?
   Antwoord: In dit geval is sprake van een kaveluitgifte door de gemeente. De gemeente is daarmee initiatiefnemer en draagt ook het risico voor planschade. Op basis van extern ingewonnen advies wordt het risico op aantoonbare planschade klein ingeschat. In de risico-analyse bij de door de Raad vastgestelde grondexploitatie is rekening gehouden met dit risico.
7. Er ligt een ontwerp klaar. Is al duidelijk hoe de stadsbouwmeester hier tegenaan kijkt i.r.t. De welstandstoets?
   Antwoord: De voorgestelde wijziging voor de welstandsnota is gebaseerd op het schetsontwerp moskee en is in overleg met de stadsbouwmeester tot stand gekomen.
8. Horeca alleen voor bezoekers moskee. Schooljeugd en overigen kunnen uiteraard ook een bezoek brengen aan de moskee. Schaart men deze groep onder de bezoekers aangezien men in het stuk spreekt over 625 bezoekers regulier en 1500 tijdens religieuze dagen. Hoe reguleert en / of handhaaft men hier?
   Antwoord: De gemeente kan handhaven als er sprake is van gebruik in strijd met het bestemmingsplan. Regulering en handhaving is gelijk aan vergelijkbare situaties in Enschede, zoals bij veel verenigingskantines.
9. Religieuze dagen.. ik hoorde gister dat het er twee betreft. In de kalender van de islamitische feestdagen zijn er veel meer te lezen. Zijn hier afspraken over gemaakt en zijn de twee dagen opgenomen in het convenant noaberschap?
   Antwoord: Er zijn veel meer Islamitische feestdagen. De verwachting en ervaring van de huidige moskeebesturen is echter dat deze niet leiden tot flink grotere bezoekersaantallen, wat wel het geval is bij het Suikerfeest en het Offerfeest.De Noaberschapovereenkomst is getekend door de wijkraad en de moskeebesturen. De gemeente heeft de overeenkomst opgesteld als ondersteuning van het proces tussen bewoners en moskee. De overeenkomst is voor iedereen te lezen op onder andere de website van de wijkraad zuidoost. In de overeenkomst is opgenomen dat op de twee belangrijkste feestdagen, suiker- en offerfeest, een extra azan in de ochtend ten gehore mag worden gebracht.
10. De 3 panden Kuipersdijk 348, 350 en 352 liggen binnen de 30 meter. Hiermee voldoet men dus niet aan gestelde eisen. Kan dit? Mag dit? En waarom kan dat op deze manier?
    Antwoord: Bij het opstellen van een bestemmingsplan wordt bekeken of er bestaande of toekomstige bedrijvigheid in en rondom het plangebied aanwezig is die van invloed is op het woon- en leefklimaat. Hiervoor wordt de VNG Publicatie Bedrijven en milieuzonering (verder: VNG lijst) gebruikt. Hierin zijn afstanden voor geur, stof, geluid en gevaar opgenomen. Dit zijn richtafstanden en geen harde afstandseisen. Volgens deze VNG lijst geldt voor een moskee voor geur, stof en gevaar geen richtafstand. Voor geluid een afstand van 30 meter. De woningen Kuipersdijk 348, 350 en 352 liggen binnen deze 30 meter, waardoor akoestisch onderzoek nodig is. Uit dit onderzoek blijkt dat wordt voldaan aan de voorwaarden zoals die zijn opgenomen in de Geluidsnota Enschede (richtwaarde 50 dB(A) voor gebiedstype “Gemengd gebied” en “Verkeersinfrastructuur”).